Svetski dan borbe protiv raka (reportaža iz Valjevske bolnice)

Svetska zdravstvena organizacija sa Međunarodnim udruženjem za borbu protiv raka svakog 4. februara obeležava Svetski dan borbe protiv raka, a Opšta bolnica Valjevo se i ove godine uključuje u obeležavanje ovog važnog datuma.

Najlepši rezultat u borbi protiv karcinoma jesu otkriveni rezultati prekanceroza, rekla je dr Vesna Krstevski, predsednik Društva za borbu protiv raka Srbije-podružnice Valjevo.

-Kada je u pitanju karcinom grlića materice kod 101 pacijentkinje su pronađene promene koje direktno prethode karcinomu. Da nije na taj način otkriveno, ta 101 žena bi u narednih nekoliko godina imala karcinom. Kod 297 žena su nađene blage promene u grliću koje mogu da progrediraju i pređu u teže i to su žene od 20 do 33 godine i tu treba istaći da su nađeni znaci HPV virusa koji se i optužuje kao jedan od najčešćih uzročnika karcinoma grlića materice. Organizovani skrining karcionoma u Vačjevu postoji par godina. Dom zdravlja Valjevo je nosilac tog skrininga i zaista ovim putem mogu da ih pohvalim jer najveći broj ovih uzoraka i dolazi od njih. I naši ginekolozi u bolnici su uveli da je obavezno uza sve žene kojima prethodi intervencija usledi pregled Papanikolau test pa tek onda intervencijam kako i treba. Kada je u pitanju dojka kod 85 žena u okviru skrininga su nađeni benigni tumori ili promene u dojci koji mogu da prethode karcinomu. Te žene su hirurški obrađene i one su praktično izlečene. Kod 51 pacijenta kad je u pitanju debelo crevo su nađene promene koje direktno prethode karcinomu debelog creva. U prošloj godini je bilo više svih slučajeva koji prethode malignitetima i to iako zastrašujuće deluje sa druge strane meni deluje optimistički jer smo napredovali u prevenciji. Iako su maligne bolesti u ekspanziji sve je više otkrivanja u onom stadijumu koji uliva nadu u izlečenje i to je ohrabrujuće – rekla je dr Krstevsk specijalista patolog, zadovoljna timskim radom kliničara, ginekologa, gastroenterologa, hirurga i onkologa. Dr Krstevski je od značajnih aktivnosti navela da svake godine stotinak učenika pre svega Medicinske škola prođe mini kurs prevencije u borbi protiv carcinoma grlića, dojke i drugih lokalizacija.

Dr Danijela Pavlović specijalista socijalne medicine iznela je statističke podatke o novootkrivenim malignitetima u toku protekle godine. Novootkrivenih maligniteta usta i ždrela je bilo 11, digestivnog trakta 185 od čega kolorektuma 124, laringsa i glasnih žica 13, pluća 80, maligniteta 213 kože od toga malignog melanoma 18, karcinoma dojke 64, ženskog genitalnog trakta 66 maligniteta, od toga je grlića 30. Muškog genitalnog testisa i prostate 47, urinarnog trakta 46. Maligniteti mozga uglavnom kao meta promene 5, štitne žlezde 6, generalizovane meta promene su otkrivene kod 8 pacijenata. Maligniteta hematopoeznog sistema odnosno krvi i limfnih žlezda 54. U 2016. godini ukupno otkrivenih maligniteta bilo je 798.

Što se tiče brojnosti prema opštinama kolubarskog okruga najviše novootkrivenih slučajeva malignih promena 462 pacijenata je iz Valjeva, a 89 Ub, 64 Lajkovac, 54 Ljig, 66 Mionica, 54 Pecka i Osečina, a ostali zavodi 9. Što se tiče starosne strukture i starosne dobi raspon je zaista šarolik. Pošto postoje organizovani skrininzi za tri maligniteta grlić materice, dojku i debelo crevo, pri čemu je starosna grupacija koja podleže skrining programu za dojku od 50 do 69 godina, od 25 do 64 za grlić, a za debelo crevo od 50 do 74 godine. U našoj ustanovi najstarija pacijentkinja kod koje je otkrivena maligna promena dojke stara je 90 godina , a najmlađa 32. Najstariji pacijent kod koga je dijagnostikovan kolorektalni karcinom je star 90 godina,a najmlađi 33. Što se tiče grlića najstarija pacijentkinja je stara 66, a najmlađa 33 godine. Starosna struktura oboljevanaja ukazuje da se odstupa od granice predviđene skrining programom. Generalno posmatrano najmlađi slučaj otkrivene maligne promene jeste kod pacijenta starosti 21 godinu u pitanju je malignitet krvi, a prednjače i maligniteti testisa gde su najmlađi pacijenti 22 i 28 godina. U našoj ustanovi je tokom 2016 odrađeno i 3800 mamografskih pregleda, urađene su 333 kolonoskopije, a biopsija grlića 145. Sve ovo je veoma značajno u cilju da se maligna promena otkije što je moguće ranije i u što blažem obliku zaključila je dr Pavlović.

Dr Zoran Živković, lekar Odeljenja onkologije sa palijativnom negom svakodnevno se suočava sa problematikom raka.

– Ono što posebno povodom ovog dana želim da istaknem jeste to da rak ili kancer i dalje predstavlja jedan od vodećih uzroka oboljevanja i mortaliteta i u svetu i kod nas. Na žalost rak je drugi najčešći uzrok smrti u Srbiji i procenjuje se da svake godine oboli oko 32 hiljade osoba, a da 19 hiljada umire od maligniteta. Dok je na nivou Srbije smrtnost od malignih bolesti 19 %, u Kolubarskom okrugu je ta stopa još veća i iznosi 22% što je zabrinjavajuće. Kancer dojke je svakako vodeći po učestalosti i smrtnosti. Za prvih deset meseci protekle godine na odeljenju smo imali 700 pacijenata i letalitet je bio 22%. Ambulantno je pregledano oko 8300 pacijenata, na hemioterapiji je bilo 2850 pacijenata.

– U zavisnosti od lokalizacije, što se tiče dijagnostike i kadra Opšta bolnica Valjevo ima sve preduslove za uspešno dijagnostikovanje i lečenje obolelih od karcinoma. Dijagnostika i terapija maligniteta dojke, debelog creva, ginekoloških lokalizacija se u potpunosti sprovode u našoj ustanovi. Svi terapijski i dijagnostički principi koji se primenjuju na Institutu za onkologiju i radiologiju Srbije dostupni su i primenjuju se kod nas. Što se tiče maligniteta ostalih lokalizacija, grla, pluća u mogućnosti smo da uradimo inicijalnu dijagnostiku, a terapijski i operativni pristupi se rade u Beogradu u ustanovama višeg ranga – rekao je dr Živković.